میلگرد بستر شامل دو آرماتور به طول سه متر است که به صورت موازی با فاصلۀ عرضی 5.5، 11 و یا 15 سانتی‌متر از هم قرار گرفته‌اند و یک مفتول به صورت عمودی یا زیکزاک در بین این دو آرماتور جوش داده شده است.

به گزارش اخبار ساختمان، بر اساس مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان میلگرد بستر از یک جفت مفتول طولی تغییر شکل یافته که مفتول های عرضی به صورت نردبانی یا خرپایی به آن جوش شده اند تشکیل شده و در ابعاد مناسب برای قرارگیری در درزهای ملات بین ردیف های واحد بنایی نصب می شود.

یکی از دغدغه های اصلی مهندسان محاسبه ساختمان طراحی مهار مناسب برای اجزای ساختمانی غیر سازه ای مخصوصا دیوارها است. در گذشته با قرار دادن وال پست ها بصورت نبشی و یا میلگرد سعی در مهار این دیوارها داشتند اما تجربه زلزله سال 96 کرمانشاه به مهندسان محاسب متذکر شد اجرای وال پست به روش قدیمی نمی تواند روش مناسبی برای مهار دیوار ها باشد.

در زلزله کرمانشاه تمامی دیوارها علی رغم پایداری سازه ها دچار فروریزش شد و بر همین اساس مرکز تحقیقات راه و شهرسازی اقدام به ارائه استانداردی جهت اجرای وال پست به روش جدید (میلگرد بستر) نمود که با عنوان پیوست ششم آیین نامه 2800 در خصوص روش های طراحی و اجرایی وال پست های جدید یا همان میلگرد بستر است.

میلگرد بستر چیست؟

مقاوم سازی سازه ها با روش های متفاوتی قابل انجام است که در یکی از این روش ها برای تقویت فولادی دیوارهای آجری یا دیوارهایی که با بلوک های سیمانی ساخته شده اند از میلگرد بستر (Bed Joint Reinforcement) استفاده می شود. استفاده از این محصول باعث می شود تا اتصالات بنا به ویژه در قسمت هایی که ترک خوردگی و یا شکستگی وجود دارد بیشتر شود.

به عبارت دیگر می‌توان میلگردهای بستر را مانند بخیه هایی برای ترک آجرها و دیوارها دانست که یکپارچگی ساختاری دیواره را باز می گرداند. علاوه بر این میلگرد بستر تأثیر مثبتی بر باربری عمودی و مایل ستون های ساختمان دارد.

وال پست نیز گزینه خوبی برای مسلح کردن دیوار در برابر زلزله است. استفاده از میلگرد بستر همراه با وال پست در مناطق زلزله خیز، به ویژه در مورد ساختمان هایی که دیوارهای سازه از آجرهای سفالی و بتنی ساخته شده بسیار مفیدتر و کاربردی تر خواهد بود.

استحکام و استقامت دیوارها و سقف ساختمان ها به ویژه در سازه های آپارتمانی و برج ها یک موضوع بسیار مهم است که یکی از روش های مؤثر در تقویت این دو بخش استفاده از میلگردهای بستر است. میلگرد بستر یک روش مناسب برای تقویت سازه و کنترل ترک ها است و استفاده از آن کمک می کند تا نیروهای برشی حاصل از زلزله بر ساختمان وارد نشود و از خسارت های بیشتر جلوگیری کند.

کاربرد میلگرد بستر چیست؟

برای تولید میلگرد بستر از شیوه جوشکاری مقاومتی بهره گرفته می شود که در این روش از این محصول برای استحکام و مسلح کردن سازه ها در برابر زلزله استفاده می شود. سازه هایی که در ساخت آنها از آجر و یا سفال استفاده می شود مقاومت لازم در برابر زلزله را ندارند و بر همین اساس باید به گونه ای مستحکم شوند که بتوانند فشارهای وارده از زلزله را تحمل کنند و دچار آسیب‌ های جدی نشوند. میلگرد بستر دقیقاً همان گزینه ای است که می تواند این ویژگی را برای این سازه ها به ارمغان آورد.

دیوارهای سفالی یا آجری، دیوارهای باربر، دیوارهای غیر باربر، بلوک های سیمانی و… همگی می توانند بستری برای قرار گرفتن میلگرد بستر باشند این محصولات بر اساس استانداردهای بین‌ المللی ASTM آمریکا در قطر چهار میلی متر به صورت آج دار با پوشش گالوانیزه، در عرض های ۱۱ و ۵ سانتی متر تولید و روانه بازار می شوند.

ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا از شیوه های دیگر برای استحکام سازی ساختمان استفاده نمی شود؟ باید بدانید که در سازه های آجری یا سازه های سفالی اشکالاتی وجود دارد که میزان مقاومت سازه تحت الشعاع قرار می گیرد حالا برای رفع این عیب از میلگردهای بستر کمک گرفته می شود.

نحوه اجرای میلگرد بستر در دیوارها چگونه است؟

مطابق با استاندارهای بین المللی ASTM آمریکا استفاده از میلگرد بستر به دو صورت امکان پذیر است:

1. به صورت افقی: اگر میلگرد بستر به روش افقی نیاز باشد، ابتدا با استفاده از کلاف میلگرد با قطر 4 یا 6 میلیمتر شکلی به صورت نردبان یا خرپا تولید نموده. عرض میلگرد بستر مطابق با عرض دیوار باید تنظیم شود. با در نظر گرفتن اینکه میلگرد بستر بایستی کاملا در ملات پنهان شود معمولا عرض میلگرد بستر را 2 تا 3 سانتی متر کمتر از قطر میلگرد بستر در نظر گرفته می شود. اگردر گوشه های دیوار از مصالح وادار نظیر تیرآهن، میلگرد و … استفاده شده می توان میلگرد بستر را از طریق جوشکاری به وادار متصل نمود. برای عملیات جوشکاری میلگرد بستر به وادار از دو آیتم گیره و قلاب نیز استفاده می کنند و در شرایطی که در گوشه های دیوار وادار وجود ندارد میتوان میلگرد بستر را در دو ضلع دیوار بهم متصل کرد.

2. به صورت عمودی: اگر میلگرد بستر به صورت عمودی مدنظر باشد، در فرآیند چیدمان بلوک ها بروی یکدیگر در فضای خالی ایجاد شده به صورت عمودی میلگرد ها را قرار داده و با استفاده از میلگرد بستر عمودی آن ها فیکس می کنند. به این دیوار ها CMU یا به عبارتی Concrete Masonry Unit گفته می شود.

انواع روش‌های اجرای میلگرد بستر

1- روش نردبانی شکل: برای اجرای میلگرد بستر به صورت نردبانی شکل (ladder shap) دو میلگرد را به طور موازی در امتداد دو لبه دیوار قرار می دهند. سپس میلگردها را به صورت عمود بر این دو میلگرد و در فواصل منظم جوش داده و متصل می کنند. اتصال میلگرد و مفتول به این روش در نهایت شکلی نردبانی ایجاد می کند. جوش دادن میلگردها و مفتول به یکدیگر به روش جوش مقاومتی انجام می گیرد.

2- روش خرپایی: اگر مفتولی که در بین دو میلگرد قرار داده می شود به صورت هفت – هشتی به کار رود، اتصال میلگرد بستر از نوع خرپایی (Truss-type joint reinforcement) خواهد بود. از این روش فقط باید در مورد دیوارهایی که حرکت افتراقی (تفاضلی) در آن‌ها نگران کننده نیست استفاده شود. همچنین تقویت دیوار با روش خرپایی برای دیوارهای غیر کامپوزیتی (non-composite walls) مجاز نیست.

قیمت میلگرد بستر

قیمت روز میلگرد بستر

عنوان محصول	قیمت (تومان)
میلگرد بستر با عرض 5.5 سانتیمتر	30.800
میلگرد بستر با عرض 11 سانتیمتر	32.000
میلگرد بستر با عرض 15 سانتیمتر	33.800

مزیت های استفاده از میلگرد مقاومتی بستر

شایان ذکر است در مکان‌هایی که جداره ها پیوندی باشند ابتدا بخش مورد نظر با ملات مملوء می شود. از مزایای جذاب میلگرد بستر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

* دیوار های متقاطع به یکدیگر اتصال پیدا می کنند.

* امکان تعبیه به صورت عمودی وجود دارد.

* به دوغاب بندی نیازی نیست.

* موجب افزایش چشمگیر مقاومت دیوار می شود.

* در برابر زلزله مستحکم است و روشی مناسب برای مقاوم سازی سازه در برابر زلزله است.

* مقاومت خوبی از خود نشان می دهد.

* مقاومت برشی افزایش می یابد.

جدول وزنی و نحوه محاسبه وزن میلگرد بستر

جدول وزنی میلگرد بستر

وزن میلگرد بستر خرپایی (گرم)	وزن میلگرد بستر نردبانی (گرم)	سایز میلگرد بستر (cm)	طول میلگرد بستر (cm)
900	670	5.5	3
930	730	11	3
950 – 960	770	15	3

وزن آرماتور بستر را در جدول زیر ملاحظه می کنید که وزن بر حسب گرم (g) و سایز بر حسب سانتی‌متر (cm) است. منظور از سایز، فاصله عرضی دو آرماتور آجدار است که می‌تواند 5.5، 11 و یا 15 سانتیمتر باشد. اندازه طولی این محصول نیز ثابت و سه متر است. وزن گیره و قلاب به ترتیب 50 و 60 گرم است.

2 روش برای محاسبه وزن میلگرد بستر وجود دارد:

162/ سایز میلگرد * سایز میلگرد =محاسبۀ وزن میلگرد به روش جدید

1000/ 7.8 * (mm) طول * 3.14 * (mm) شعاع * (mm) شعاع =محاسبۀ وزن میلگرد به روش قدیمی

میزان بکارگیری میلگرد بستر چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه میزان بکارگیری و استفاده از میلگرد بستر بر مبنای مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان 2 روش وجود دارد.

۱- روش محاسباتی: در این روش مجموع سطوح مقطع مفتول های مورد استفاده معادل ۰٫۰۰۰۷ سطح مقطع موثر دیوار است.

۲ – روش تجویزی: به ازای حداکثر هر ۴۰ سانتی متر ارتفاع دیوار یک ردیف میلگرد بستر بکار می رود.