تولید لرزه گیرها مطابق با شرایط جغرافیایی هر کشور انجام می شود و از آنجا که ریسک های زلزله خیزی کشورهای اروپایی را کمتر تهدید می کند بنابراین لرزه گیرهای تولید شده در این کشورها نمی توانند نیازهای بازار ایران را به طور کامل تامین کنند.

به گزارش اخبار ساختمان، لرزش و ارتعاش یکی از پدیده هایی است که روزانه با آن سروکار داریم. لرزش ها ممکن است در اکثر موارد سلب آسایش کنند و آرامش و راحتی شما را به هم بریزند. در این زمان شما باید به فکر لرزه گیر برای حل مشکل باشید. لرزه گیرها انواع مختلفی دارند و با توجه به چیزی که ارتعاش را به وجود می آورد باید از لرزه گیر مناسب استفاده شود.
وظیفه اصلی لرزه گیرها، کاهش و حذف حرکت های لرزشی در طراحی های صنعتی و مسکونی بوده و به همین منظور نیز مورد استفاده قرار می گیرند. باید توجه داشت که نصب لرزه گیر باعث کاهش سر و صداهای داخلی و افزایش طول عمر دستگاه ها و همچنین سازه ها می شود. ما در این مقاله در مورد لرزه گیرها و مشکلات پیش روی این صنعت با هادی مسرور مدیر فنی و مهندسی مجموعه لینکران به گفتگو نشستیم که مشروح آن در ادامه آمده است.

لرزه گیر چیست؟

لرزه گیر وسیله ای است که لرزش های احتمالی را کنترل کرده و از انتقال آن به قسمت های مختلف تاسیسات، بنا و خطوط لوله جلوگیری می کند. در حقیقت لرزه گیر می تواند در کمپرسورها، دستگاه های سانتریفیوژی، فن ها، توربین ها، خطوط لوله سایز بزرگ و… نصب شود و وظیفه اصلی آن کاهش و حذف حرکت های لرزشی است. این قطعه همچنین می تواند موجب کاهش صدا شود و طول عمر تجهیزات را افزایش دهد.
لرزه گیرها همچنین می توانند دما و فشارهای زیادی را از سوی نوسان های قطعات مختلف تحمل کنند و دفع این فشارها و ارتعاشات توسط لرزه گیرها مانع از شکسته شدن خطوط لوله و آسیب دیدن تجهیزات مختلف می شود. امروزه بیشتر صنایع و دستگاه ها مجهز به قطعاتی هستند که ارتعاشات، شوک، صدا و نویز ایجاد می کنند و هدف از به کار بردن لرزه گیرهای مکانیکی، کاهش انتقال لرزش و نویز ناشی از این تجهیزات به سازه های مجاور است.
لرزه گیرهای مجموعه لینکران در دو گروه لرزه گیرهای فنری و لرزه گیرهای لاستیکی تولید و به بازار عرضه می شوند و از نظر کاربردی به تجهیزات الکتریکال و مکانیکال محدود می شوند به این مفهوم که در تجهیزات دوار و مرتعش مانند برج خنک کننده، چیلر و… مورد استفاده قرار می گیرد.
لرزه گیر هاى فنرى گروه صنعتى لینکران در سه نوع پلیت دار، اسپرینگ هنگر (Spring Hanger) و مهاردار به شکل تک فنره، دوفنره و چهارفنره تولید می شوند که براى کاهش انتقال نویز، شوک و ارتعاش تولیدشده توسط تجهیزاتى مانند پمپ ها، برج هاى خنک کننده، چیلرها، دیگ هاى بخار، کمپرسورها و… استفاده می شوند. همچنین این نوع لرزه گیرها براى جذب بارهاى نوسانى با فرکانس هاى متفاوت و بارهاى جانبى وارده به سازه توصیه می شود.
درباره لرزه گیرهای لاستیکی نیز باید گفت این محصولات به عنوان راه حلى ساده، قابل اطمینان و مقرون به صرفه براى جذب لرزش، شوک و کاهش نویز به کار می روند.
انواع لرزه گیرهای لاستیکى گروه صنعتى لینکران از لاستیک طبیعى ساخته شده اند چرا که لاستیک طبیعى به عنوان یک ماده فنرى به دلیل ماندگارى بالا، انعطاف پذیرى، کم هزینه بودن، مقاومت در برابر طیف گسترده اى از دماها و همچنین قابلیت استفاده در مجاورت فلزات از اهمیت ویژه اى برخوردار است. بنابراین لاستیک طبیعى به دلیل این خصوصیات و همچنین توانایى کاهش انتقال لرزش و نویز در محیط هاى سخت، در تمامى لرزه گیرهاى لاستیکى گروه صنعتى لینکران مورد استفاده قرار مى گیرد.
اصلی ترین کاربرد لرزه گیرها کنترل اصوات تولید شده توسط دستگاه ها از طریق تجهیز تاسیسات مورد استفاده در بنا است تا این اصوات برای بهره برداران ساختمان ایجاد مزاحمت نکنند. از آنجا که در صنعت تاسیسات نمی توان جسم در حال نوسان را از بین برد، پس لازم است تا از انتقال این ارتعاشات به سایر تجهیزات و همچنین بنا و سازه ای که روی آن قرار دارد جلوگیری کنیم تا هم باعث ایجاد آسایش برای بهره برداران و همچنین افزایش عمر ساختمان شود. بنابراین هر جا که نیاز باشد تا ایزوله سازی و جداسازی ارتعاشات ایجاد شده توسط تاسیسات از یک سازه را انجام دهیم باید از لرزه گیرها استفاده نماییم.

استفاده از لرزه گیرها چقدر می تواند بر روی عمر مفید ساختمان ها اثرگذار باشد؟

استفاده از لرزه گیرها به خصوص در تجهیزاتی که بر روی بام ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرند دارای اهمیت دوچندان است چراکه از نظر استحکام، بام ساختمان بستر نصب ضعیف تری نسبت به فونداسیون بنا دارد و برای نصب تجهیزات باید با شبکه سازی بر روی سرستون ها و استفاده از پل های فلزی و بعضا استفاده از سطح بام بهره گرفت، برای این منظور وزن استاتیکی که قرار است سازه تحمل کند را محاسبه و بر اساس آن اجازه نصب تاسیسات را بر روی بام بنا می دهند اما موضوع مهم در نصب این تاسیسات بر روی بام بنا بارهای دینامیکی که می تواند در سال های بعد تاثیرات سوء خود را بر بنا بگذارد و باعث کاهش عمر بنا شود.
بنابراین لرزه گیرها می توانند با تجهیز تاسیساتی که ایجاد نیروهای دینامیکی و لرزه ای می کنند و بارهای نوسانی را به سازه وارد می کنند را تا بیش از 60 درصد کنترل کند و با جلوگیری از انتقال بارهای لرزه ای، عمر مفید سازه را افزایش دهد.

عمر مفید لرزه گیرها چقدر است و دوره های بازدید از آنها چگونه است؟

مجموعه لینکران تمام تلاش خود را کرده است تا محصولات تولیدی خود را با بالاترین کیفیت روانه بازار کند و قطعا تمام تلاش خود را خواهد کرد تا کیفیت محصولات خود را در راستای افزایش عمر بالاتر ببرد، اما به هر حال تمام محصولات دارای عمر مفید محدودی هستند.
اولین توصیه ما برای استفاده از لرزه گیرها این است که از تابش مستقیم نور آفتاب به این محصولات جلوگیری شود، اما از آنجا که معمولا این محصولات در مسیر تابش آفتاب قرار دارند برای تولید لرزه گیرهای لاستیکی از متریال آنتی یو وی و آنتی اوزودانت استفاده شده است تا تابش خورشید آن را از بین نبرد، اما لرزه گیرهای فنری به واسطه استفاده از فلز و فنر و پوشش رنگ قوی، دارای عمر بیشتری نسسبت به لرزه گیرهای لاستیکی هستند.
نصب و اجرای لرزه گیرها باید کاملا استاندارد و مطابق با دستورالعمل های موجود انجام شود و حین نصب باید توجه شود تا لرزه گیرها صاف باشند و هیچگونه انحراف و زاویه ای نداشته باشند تا دچار پیش تنش هایی که عمر مفید آنها را کاهش می دهد، نباشند. بازدیدهای لرزه گیرها حتما می بایست قبل، حین، بعد از نصب دستگاه و بعد از راه اندازی دستگاه به طور انجام شود و بعد از آن باید بازدیدهای سالانه به منظور کنترل فاصله حلقه های فنر برای اطمینان از پایداری دستگاه انجام شود و برای تعویض فنر و یا تعویض لرزه گیرها باید بازدیدهای اساسی پس از پنج سال انجام شود.

آیا محصولات تولیدی در کشور توانایی رقابت با محصولات وارداتی را دارند؟

در سال های دورتر واردات لرزه گیرها بیشتر از کشورهای ترکیه و دیگر کشورهای اروپایی نظیر آلمان، ایتالیا و فرانسه انجام می شد و مجموعه لینکران نیز طی سال های گذشته به عنوان بزرگترین واردکننده در حوزه لرزه گیرها شناخته می شد و عمده واردات خو را از کشور ترکیه انجام می داد تا اینکه در سال 97 واردات این محصول از سوی مجموعه لینکران قطع شد و با هدف خودکفایی و و حمایت از کالای ایرانی در عرصه تاسیسات ساختمانی با تکیه بر دانش و تجربه کاری و با پشتوانه تجربیات شرکت سازه پایدار الهیه به عنوان یکی از پیشگامان عرصه تأسیسات صنعتی و ساختمانی در زمینه تأمین انواع متریال تأسیساتی که در طول سالیان متمادی علاوه بر اعتماد و اعتبار کسب شده در تجارت، ره‌آوردی چون آزمودگی پرسنل و اطمینان به شکوفایی تولید ملی را نیز به همراه داشته است اقدام به انتقال تکنولوژی به داخل کشور و تولید سیستم های ساپورت و نصب تاسیسات، لرزه گیرهای مکانیکی، انواع عایق‌ حرارتی، عایق برودتی و عایق صوتی، اتصالات آکاردئونی و سیستم های آتشبند و دودبند با برند لینکران نموده و با بررسی و تأمین منابع و محصولات مورد نیاز چرخه تولید به عنوان بزرگترین تولیدکننده داخلی در این صنعت پا به عرصه گذاشته است.
اما باید گفت در حال حاضر هنوز واردات لرزه گیرها از ترکیه ادامه دارد اما عمده واردات در این حوزه از کشور چین صورت می گیرد و می توان گفت که محصولات چینی سهم بیشتری از واردات این محصول را به خود اختصاص داده اند.
نکته حائز اهمیت در مورد واردات لرزه گیرها این است که این محصولات مطابق با شرایط جغرافیایی هر کشور تولید و به بازار عرضه می شوند و با توجه به اینکه کشورهای اروپایی از نظر قرارگیری در مناطق لرزه خیز تفاوت بسیاری با ایران دارند و ریسک های زلزله این کشورها را کمتر تهدید می کند بنابراین از آنجا که لرزه گیرها مناسب با شرایط این کشورها طراحی شده است قاعدتا نمی توانند نیازهای بازار ایران را به طور کامل تامین کنند.
در حال حاضر محصولاتی که وارد بازار ایران می شود به لحاظ استاندارد تولید، کیفیت متریال، عمر مفید محصولات و قابلیت تنظیم با شرایط پروژه از محصولات تولیدی ما دارای کیفیت پایین تری هستند، ضمن این که به لحاظ قیمت نیز محصولات ما اختلاف چشمگیری با محصولات وارداتی دارد و منجر به ذخیره ارزی نیز می شود.

آیا استاندارد خاصی برای تولید محصولات در ایران تعریف شده است؟

در حالت کلی آیین نامه 2800 برای بحث زلزله تعریف شده است و تاکید شده است که تمامی تجهیزات باید در مقابل زلزله مقاوم سازی شوند و به حالت کلی باید مطابق با این آیین نامه از لرزه گیر ضدزلزله استفاده شود، اما متاسفانه برای لرزه گیر و نحوه استفاده از آن قانون خاصی وجود ندارد، گرچه ما در حال مذاکره با مسئولین و موسسات هستیم تا به این موضوعات توجه بیشتری شود.
اما در حالت کلی در تمام دنیا استاندارد اشری که در مورد استفاده و لزوم انتخاب نوع لرزه گیر برای تجهیزات در محل نصب و بحث شرایط زلزله تصمیم گیری می کند و مبنای کار ما نیز همین استاندارد است.

آیا در حوزه تامین مواد اولیه توانسته ایم به خودکفایی برسیم یا هنوز در این بخش نیاز به واردات داریم؟

در بحث تامین مواد اولیه باید گفت مشکلات زیادی وجود دارد. متریالی که برای تولید فنر وارد کشور می شود بیشتر از کشورهای چین و کره است و با وجود اینکه در داخل کشور هم تولید فنر انجام می شود اما استفاده از مفتول های ایرانی به علت اینکه آستانه تنش محصولات را پایین می آورد نمی تواند ضریب امنیت و طول عمر مفید را بیمه کند.
همانطور که اشاره شد تا قبل از اعمال تحریم ها بهترین مفتول ها از کره وارد ایران می شد اما در حال حاضر این عمده محصول از کشور چین وارد کشور می شود که خوشبختانه این محصولات با شناسنامه وارد کشور می شود و ما می توانیم با انجام تست های لازم بهترین متریال را انتخاب نماییم.
در حوزه تولید مقاطع اشتال که بعضا در پلیت ها و سازه های لرزه گیر استفاده می شود در سال های گذشته از محصولات اوکراینی استفاده می شد که در حال حاضر نمی توانیم از این محصولات استفاده کنیم و مقداری با محدودیت رو به رو هستیم، در این بخش نیز خوشبختانه تولیدکننده های داخلی توانسته اند کیفیت خود را بهبود ببخشند و این خلاء را پر کنند و تا حدودی به خودکفایی برسیم.