رکود بخش مسکن در حالی وارد سومین سال خود شده است که دست اندرکاران صنعت ساخت و ساز معتقدند برای عبور دائمی از این شرایط نیاز است هم مشوق هایی برای سازندگان در نظر گرفته شود و هم قدرت خرید مردم تقویت شود.

به گزارش اخبار ساختمان، چند سالی است که بخش مسکن دچار رکود شده؛ بخشی که لکوموتیو و پیشران بیش از یکصد شغل در کشور است و هرگونه بهبود در وضعیت آن می تواند به رونقی در کل اقتصاد کشور منجر شود.
در شرایط فعلی، از سویی شاهد اجرای پروژه هایی هستیم که انبوه سازان در قبال آنها تعهد دارند یا در قالب مشارکت اجرا می شود زیرا در صورت اجرا نشدن، با جریمه های سنگین روبرو می شوند و از سوی دیگر طرح های انبوه سازی در قالب نهضت ملی مسکن با استفاده از تسهیلات بانکی و آورده متقاضیان در دست اجراست.
همچنین افزایش تا ۵۰ درصدی هزینه های ساخت مسکن و رکود در بازار معاملات ملکی بر پیچیدگی شرایط افزوده است زیرا هم سرمایه گذاری های جدید را فاقد توجیه می کند و هم دسترسی اقشار مختلف به مسکن را سخت تر می نماید. به همین دلیل فعالان صنعت ساختمان بر این باورند که نیازمند بازگشت اعتماد سرمایه گذاران به بازار مسکن هستیم تا از رکود بیشتر ساخت و ساز و تشدید کاهش تقاضا جلوگیری شود.

آخرین وضعیت بخش مسکن به روایت آمار

آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران از صدور پروانه های ساختمانی توسط شهرداری های کشور در سال ۱۴۰۳ از افزایش ۷.۱ درصدی آن توسط شهرداری تهران و ۸.۶ درصدی آن در شهرداری های کل کشور نسبت به سال ۱۴۰۲ حکایت دارد.
در سال گذشته در شهر تهران در مجموع برای ۵۷ هزار و ۲۳۱ واحد مسکونی پروانه احداث صادر شده که متوسط تعداد واحد مسکونی برای هر یک از این پروانه ها ۷.۷ واحد بوده است.
در کل مناطق شهری کشور نیز در سال گذشته ۵۲۲ هزار و ۸۲۵ واحد مسکونی در پروانه های صادرشده برای احداث بنا از سوی شهرداری های کشور پیش بینی شده است که نسبت به سال گذشته ۸.۶ درصد افزایش داشته است.‏ متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه‌ احداث بنا ۳.۷ واحد بوده است‌.
با این وجود در بهار امسال تعداد پروانه های صادر شده در کشور در مجموع ۳۰ هزار و ۷۱ مورد بوده که نسبت به بهار سال گذشته ۲۲.۶ درصد کاهش را نشان می دهد.
نکته دیگر، تورم بخش مسکن است؛ طبق آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران، تورم نقطه به نقطه بهای کالاها و خدمات برای مصرف کننده در پایان شهریور امسال به ۴۵.۳ درصد رسیده است که این شاخص در گروه مسکن ۳۴.۶ درصد بوده است اما با این وجود نگاهی به جدول قیمت نهاده های مسکونی نشان می دهد که تورم در این بخش در پایان بهار امسال به ۳۷.۲ درصد رسیده که از افزایش تورم تولید در این بخش در ماه های آینده حکایت دارد که اثر خود را بر قیمت تمام شده مسکن خواهد گذاشت و سبب تعمیق رکود در این بخش خواهد شد.
در این زمینه برخی کارشناسان معتقدند رکود فعلی مسکن دست‌کم چهار یا پنج سال به طول می انجامد که دو سال آن را پشت سر گذاشته ایم؛ ایرج رهبر رئیس انجمن انبوه سازان مسکن استان تهران از جمله این کارشناسان است که می گوید: رکود در معاملات مسکن سبب شده تا صدور پروانه های ساختمانی و تولید مسکن نیز در دو سال اخیر با افت قابل توجهی روبرو شود.
این مقام صنفی یادآور شد: در سال‌های گذشته شاهد دوره های رونق و رکود سینوسی مسکن بودیم، اما هیچگاه زمان آن اینقدر طولانی نمی شد و به نظر می رسد تا زمانی که قدرت خرید مردم به تورم مسکن نرسد، همین مشکل پابرجا خواهد بود.
وی مسکن را از نیازهای ضروری خانوارها دانست و یادآور شد: نداشتن توان مالی لازم سبب شده تا مردم به جای خرید، نیاز خود را از طریق اجاره برطرف نمایند که این مساله بر تعمیق رکود بازار مسکن اثرگذار بوده است.
رهبر، به طرح اجاره داری مسکن با مشارکت انبوه سازان در قالب تولید مسکن استیجاری اشاره کرد و اظهار داشت: این تمهیدات هرچند خوب است اما در کوتاه مدت نمی تواند نتیجه بخش باشد.
وی با اشاره به اینکه هنوز واحدهایی که در گذشته ساخته اند، به فروش نرفته اند، آن را عاملی دانست که تولیدکنندگان مسکن نتوانند به سراغ پروژه های جدید بروند.
رئیس انجمن انبوه سازان مسکن استان تهران یادآور شد: رونق گرفتن تولید مسکن بر بهبود سطح عمومی کشور تاثیرگذار است، اما سطح فعلی ساخت و سازها تکافوی این مهم را نمی دهد.
وی با بیان اینکه کار دولت تنظیم گری، نظارت و رگولاتوری است، تصریح کرد: دولت با واگذاری تصدی گری به بخش خصوصی، همچنین ارائه مشوق هایی از جمله مشوق های مالیاتی، بیمه تامین اجتماعی، تسهیل در صدور مجوزها و … می تواند در تحرک بخشی به تولید مسکن تاثیرگذار باشد.
رئیس انجمن انبوه سازان مسکن استان تهران همچنین درخصوص مسکن استیجاری، به تجارب ادوار گذشته در این خصوص استناد کرد و گفت: باید چارچوب مشخصی برای این طرح با کمک بخش خصوصی در نظر گرفته شود، به طوری که شاخص هایی چون وضعیت زمین، پرداخت پول و زمان محاسبه قیمت ها از ابتدا مشخص شود.
وی یادآور شد: در شرایط فعلی که هنوز ساخت و سازی آغاز نشده و قیمت زمین پایین است، باید بتوان قیمت ها را تثبیت کرد، همچنین باید مشوق هایی برای آن در نظر گرفت تا شاهد استقبال سازندگان از این طرح باشیم.

تولید مسکن گران تر از تورم عمومی

خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی های عمرانی تهران نیز با بیان اینکه رکود فعلی بازار مسکن مثل ادوار گذشته، یک سیر طبیعی و قابل تطبیق را طی نمی کند، گفت: امروز عوامل متعددی از عوامل سیاسی گرفته تا شرایط اقتصادی و وضعیت بازارهای موازی و سرمایه گذاری در بازار مسکن اثرگذار هستند که سبب شده این حوزه برای خریداران و سازندگان قابل پیش بینی نباشد.
وی با یادآوری اینکه در یک سال اخیر برخی مصالح ساختمانی حدود ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته در حالی که تورم عمومی در کشور حدود ۴۵ درصد گزارش می شود، افزود: این ارقام نشان می دهد که هزینه تولید مسکن از نرخ تورم عمومی کشور بیشتر است.
باقرپور با اشاره به اینکه همچنین بازارها با تقدم و تاخر زمانی به یکدیگر متصل بوده و بر هم موثرند، خاطرنشان کرد: گرچه امروز شاهد جاماندگی مسکن نسبت به بازار طلا و ارز هستیم اما برخی کارشناسان معتقدند مسکن در نهایت در جایی این عقب ماندگی را جبران خواهد کرد.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی های عمرانی تهران بر این نکته تاکید کرد که بهبود وضعیت بازار مسکن نیازمند بهبود شرایط اقتصادی کشور است تا قدرت خرید مردم تقویت شود.
ایرنا