کنترل قیمت ارز در کشور، علاوه بر نتایج مهم، نتیجه های جانبی را هم در گوشه و کنار در بر داشته است. یکی از این نتایج جانبی، کاهش خانه های خریداری شده توسط ایرانی ها در ترکیه بوده است؛ به طوری که در فاصله سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ میلادی روند خرید خانه ها، ۶۰ درصد کاهش داشته است.

به گزارش اخبار ساختمان، روند صعودی قیمت ارز و ایجاد تورم انتظاری طی سال های متوالی در کشورمان، باعث شد که مردم جهت جلوگیری از کاهش ارزش دارایی های خود، به خرید کالا‌هایی مانند مسکن، طلا، خودرو و… رو بیاورند.
یکی از این کالا‌ها که در چند سال گذشته جذابیت زیادی نیز برای سرمایه گذاران داشت، ملک و املاک در کشور ترکیه بود. حفظ ارزش پول و پایین بودن قیمت مسکن در ترکیه دو علت اقتصادی بود که ایران طی چندین سال در صدر جدول خریداران مسکن ترکیه باشد.
البته عوامل غیر اقتصادی نیز در این اتفاق موثر بودند که در این گزارش قصد بررسی آنها را نداریم و به دلیل گستردگی و تنوع اساسا قابلیت بررسی ندارند.

بنا بر اطلاعات ارائه شده از سوی مرکز آمار کشور ترکیه، خانه های خریداری شده توسط ایرانیان در این کشور، تا سال ۲۰۲۱ روند صعودی داشته است؛ بطوریکه ایران در سال ۲۰۲۱ با رسیدن به عدد ۱۰ هزار و ۵۶ خانه خریداری شده، در رتبه اول کشور‌ها قرار گرفت. اما این روال، پایدار نبوده است. در سال ۲۰۲۲ با کاهش ۱۹ درصدی و رسیدن به عدد هشت هزار و ۲۲۳ خانه، برای اولین بار طی ۶ سال گذشته، این آمار روند نزولی را تجربه کرد.
دومین شوک نزولی شدن خانه های خریداری شده توسط ایرانی ها که عمیق تر از شوک اول بود، به سال جاری برمی گردد. در سال ۲۰۲۳ آمار خرید خانه ها با کاهش ۶۰ درصدی از سال گذشته، ۳۲۷۱ خانه گزارش شد. اما علت این میزان از نزولی شدن خرید خانه در ترکیه توسط مردم ایران چیست؟

نتیجه های جانبی کنترل قیمت ارز

اواسط دی ماه سال گذشته (ابتدای سال ۲۰۲۳ میلادی) بود که تلاش های بانک مرکزی برای ثابت نگه داشتن قیمت ارز داشت نتایج خود را نشان می داد. قیمت دلار که در ماه های گذشته پله پله در حال بالا رفتن بود، این بار در یک کریدور ثابت در حال نوسان بود. قیمت ارز بازه ۴۶ تا ۵۰ هزار تومان را تجربه کرد که در نهایت روی ۴۹ هزار تومان ایستاد. در پی کنترل کردن قیمت ارز توسط بانک مرکزی، انتظارات تورمی نیز کاهش یافت که به دنبال این موضوع، آمار خانه های خریداری شده توسط ایرانی ها بشدت و با کاهش ۶۰ درصدی، نزولی شد.

نمودار فوق(۲)، روند خرید خانه توسط ایرانی ها از زمان ثابت ماندن قیمت ارز در کشور را نشان می دهد. این روند نیز به طور میانگین در حال کاهش بوده؛ بطوریکه در طی هشت ماه اخیر، تعداد خانه های خریداری شده حدودا نصف شده است.

سدی محکم دربرابر خروج ارز

مسائل اجتماعی-سیاسی در کشور و خروج ارز، جدا از هم نیستند و با وقوع اتفاقی پیش بینی نشده، همواره حجم خروج ارز کشور بیش از پیش می شود. نمونه بارز این موضوع، اغتشاشات سال گذشته در کشور بود. باوجود فضایی که اغتشاشات در کشور رقم زد، این مسئله به ذهن مردم می رسید که اقتصاد ایران رو به افول است و هرچه سریع تر باید سرمایه خود را در جایی خارج از کشور سرمایه گذاری کنند. به همین دلیل آمار خانه های خریداری شده در سه ماهی که اوج اغتشاشات بود، افزایش یافت.

باتوجه به نمودار ۳، میزان خانه های خریداری شده توسط مردم ایران در سه ماه، حدود ۲۰۰ مورد بیشتر شده است.
اما براساس نمودار‌های ۱ و ۲، این روال نیز ماندگار نبود و با وجود سیاست های بانک مرکزی درخصوص ثابت نگه داشتن قیمت ارز، با کاهش خرید حدود شش هزار واحد مسکن، روندی نزولی را در حال تجربه کردن است.
دانشجو